9. เอกกรรมสูตร

โพชฌงค์ 7 ย่อมเป็นไปเพื่อละธรรมเป็นที่ตั้งสังโยชน์

[455] ดูก่อนภิกษุทั้งหลายเรายังไม่เล็งเห็นธรรมอื่นแม้ข้อหนึ่ง
ที่บุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อละธรรมอันเป็นที่ตั้ง
แห่งสังโยชน์เหมือนโพชฌงค์ 7 นี้เลย. โพชฌงค์ 7 เป็นไฉน คือ สติ-
สัมโพชฌงค์ ฯลฯ อุเบกขาสัมโพชฌงค์.
[456] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โพชฌงค์ 7 อันบุคคลเจริญแล้ว
กระทำให้มากแล้วอย่างไร ย่อมเป็นไปเพื่อละธรรม อันเป็นที่ตั้งแห่งสังโยชน์.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญสติสัมโพชฌงค์ อันอาศัย
วิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ฯลฯ ย่อมเจริญอุเบกขา
สัมโพชฌงค์ อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โพชฌงค์ 7 อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว
อย่างนี้แล ย่อมเป็นไปเพื่อละธรรมอันเป็นที่ตั้งแห่งสังโยชน์.
[257] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งสังโยชน์เป็นไฉน.
จักษุเป็นธรรมเป็นที่ตั้งแห่งสังโยชน์ เครื่องผูก เครื่องจองจำ คือ สังโยชน์
เหล่านั้นย่อมเกิดที่จักษุนี้ โสต. . . ฆานะ . . ชิวหา . . . *ใจเป็นธรรมที่ตั้งแห่ง
สังโยชน์ เครื่องผูก เครื่องจองจำ คือ สังโยชน์เหล่านั้น ย่อมเกิดที่ใจนี้
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เหล่านี้เรียกว่า ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งสังโยชน์.
จบเอกธรรมสูตรที่ 9
* บาลีเป็นอยางนี้ กายหายไป

อรรถกถาเอกธรรมสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในเอกธรรมสูตรที่ 9.
บทว่า สญฺโญชนวินิพนฺธา ได้แก่ เครื่องผูกกล่าวคือสังโยชน์.
บทว่า อชฺโฌสานา ได้แก่ ให้สำเร็จแล้วยึดถือ.
จบอรรถกถาเอกธรรมสูตรที่ 9

10. อุทายิสูตร

พระผู้มีพระภาคเจ้ารับรองมรรคที่พระอุทายีได้

[458] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ นิคมของ
ชนชาวสุมภะ ชื่อเสตกะ ในแคว้นสุมภะ ครั้งนั้น ท่านพระอุทายีเข้าไปเฝ้า
พระผู้มีพระภาคเจ้าถึงที่ประทับ ฯลฯ ครั้นแล้วได้กราบทูลพระผู้มีพระภาคเจ้า
ว่า
[459] ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ น่าอัศจรรย์นัก พระเจ้าข้า ไม่เคย
มีมามีขึ้น ความรัก ความเคารพ ความละอายใจ และความเกรงกลัว ของ
ข้าพระองค์ซึ่งมีอยู่ ในพระผู้มีพระภาคเจ้า มากเพียงไร ด้วยว่า ข้าพระองค์
เมื่อเป็นคฤหัสถ์ผู้ครองเรือนอยู่ในกาลก่อน ก็มิได้กระทำความคุ้นเคย
กับพระธรรมมากนัก มิได้กระทำความคุ้นเคยกับพระสงฆ์มากนัก ข้าพระองค์
เห็นความรัก ความเคารพ ความละอายใจ ความเกรงกลัว ในพระผู้มีพระ-
ภาคเจ้า จึงออกบวชเป็นบรรพชิต พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงธรรมแก่